همه چیز درباره ورزش بستکبال

بسکتبال ورزشی است که در آن دوتیمشش نفره با هم رقابت می کنند و همه آنها موظف هستند که توپ را فقط بادستخودلمسکنند . در این ورزش دوازده بازیکن (کههر تیم ششبازیکندارد) و 2 داور که یکی به عنوانداور اولو دیگریداور دوماست تشکیل این بازی را می دهند . همچنین یک توپ و دو سبد که هر سبد سهم یک تیم است و به عنوان دروازه آن ها به حساب می آید .

تاریخچه بسکتبال                                                                                                    

زادگاه بازیبسکتبالآمریکاست . این بازی در اوایلپاییزسال 1891میلادیتوسط شخصی به نامجیمز نای اسمیتپایه ریزی و ابداع شد . اما، از قرن ها پیش در میان ساکنان نقاط مختلفقاره آمریکا، به ویژه آمریکای مرکزی وجنوبی انواعی ازبازیومسابقهرایج بوده که کم و بیش به بسکتبال شباهت داشته است .

سابقه تاریخی

در کشورآرژانتین، نوعی بازی سنتی و قدیمی در میان گله دار ها متداول است که آن را (پاتو) (PATO ) می نامند . در این بازی ، دو تیم سوار براسبدر میدانی وسیع به تاخت و تاز میپردازند و هر تیم کوشش می کند توپی را که شش حلقه (مانند دستگیره) بر بدنه آن هست ،با پرتاب کردن وپاس دادنبه یاران خودی ، به آن سوی میدانبرساند و از حلقه و توری سبدی که در انتهای میدان بر روی ستونی چوبی نصب شده ، عبوردهد . این بازی تا حدی شبیه بسکتبال است اما شباهت بازی پوک تاپوک باورزشبسکتبال بیش ازپیش است . پوک تاپوک ، در میان اقوام متمدن قاره آمریکای جنوبی و مرکزی رواج بسیارداشت به ویژه اقوام مایا و تولتک (در ناحیه مکزیک کنونی) این بازی را کهن باتوپوحلقههایثابت در میدانی وسیع انجام می شد ، با علاقه و هیجان زیادی برگزار می کردند .

تولد ورزشی به نام بسکتبال

جیمز نای اسمیت یکپزشککانادایی بود که باایالات متحده آمریکامهاجرت کرد و تابعیت آنکشور را گرفت .
در سال 1891 یعنی زمانی کهدکترنای اسمیت دردانشگاهورزش اسپرینگ فیلد (واقع در ایالتماساچوست آمریکا) درس می داد ، رئیس دانشگاه از او خواست ورزشی ابداع و اختراع کندکهدانشجویان بتوانند درفصلزمستاندرسالنبه آن بپردازند تاآمادگی جسمانیخود را برای پرداختن بهمسابقاتمیدانیفوتبال،هاکیوبیسبال، در فصل بهار و تابستان حفظ کند .

دکتر نای اسمیت پس از بررسی رشته های موجود ورزشی ، دریافت که ورزش جدیدباید :

·         توپ در آن نقش داشته باشد .

·         به صورت گروهی به اجرا در آید .

·         اصل رقابت در آن رعایت شود .

·         و بر مهارت استوار باشد .

·         هیچ گونه خشونتی و برخوردهای سخت بدنی مبتنی نباشد .

حاصل این افکار واندیشهها ورزشی شد به نام بسکتبال کهامروزه پس از سپری شدن نزدیک به یک قرن و اندی ازاختراعآن ، از پر طرفدارترین و هیجانانگیزترین رشته های ورزشبین المللیاست .
دکتر نای اسمیت درشروع کار دوسبدکه مخصوص حملمیوهبود بردیوار دو طرف سالن ورزش دانشگاه و در ارتفاعی بلندتر از قد یکانسانقد بلند نصب کرد و به دو گروه ازورزشکارانجوان دانشگاهآموزشداد که توپی را دست به دست بدهند وسعی کنند آن را به درون سبد بیندازند . در این حال ، تیم مقابل باید بکوشد که مانعاز انجام این کار شود و توپ را هم از چنگ حریف بربایند و تصاحب کند.
نخستینمسابقه ای که به این ترتیب و به صورتی تجربی ترتیب یافت میان دو تیم 9 نفره در کالجاسپرینگ فیلد بود و اولین گلتاریخبسکتبال راهم یکی از بازیکنان به نام "ویلیام چیلس" به سبد انداخت . بعدها شخصی به نام "فرانکماهان" با توجه به اینکه در زبان انگلیسی سبد را بسکت ( BASKET ) و توپ را بال (BALL ) می گویند ، این ورزش را بسکتبال نامید . دکتر نای اسمیت ، برای آنکه بازیبسکتبال خشن نشود ، مقررات دقیقی برای آن به وجود آورد . بعضی از مقررات اولیهبسکتبال چنین بود :

·         بازیکنان حق نداشتند توپ را از دست هم بربایند .

·         بازیکنی که توپ را در اختیار داشت ، نباید با آن راه برود یا بدود .

·         هل دادن و هر نوع خشونت ممنوع بود .

·         فقط بازیکنانی که توپ را در اختیار نداشتند می توانستند به هر طرف بدوند و جابگیرند .

·         بازیکن توپ به دست باید توپ را به طرف یاران خود پرتاب کند و به آنها برساند .

در آغاز ، ته سبد هم بسته بود و هر بار که توپ به درونسبد می افتاد باید کسی به کمک نردبان توپ را از سبد بیرون بیاورد .
در سال 1892شخصی به نام "لئو آلن" سبد بسکتبال را که تا آن روز از ترکه چوب یا الیاف بود و بههمین دلیل به زودی پاره و فرسوده می شد ، از سیم بافت تا استحکام بیشتری داشته باشد .
دیری نگذشت که این ورزش جدید طرفداران زیادی در میان دانشجویان دانشگاهاسپرینگ فیلد و دیگر دانشگاه ها یافت .دکتر نای اسمیت هممقرراتوقوانین بسکتبالرا کامل تر کرد و نسخه هاییاز آن را به هر دانشگاه یاباشگاهی که علاقمند بود ارسال داشت . اینمقررات در سال 1892 میلادی به صورت کتابچه ای برای استفاده عموم منتشر شد .
کشورکانادانخستین کشور خارجی بود که ورزشبسکتبال به آن راه یافت .
دیگر کشور ها هم بتدریج و در سال های بعد پذیرای اینورزش جدید شدند :
فرانسهدر سال 1893 ،چینوهندوستاندر سال 1894 ،انگلستاندر سال 1894ژاپندر سال 1900 و .. .
نخستین مسابقهرسمی بسکتبال در سال 1896 بین دو تیم از دو دانشگاهشیکاگوو آیوا برگزار شد . نتیجه این بازیتاریخی 15 بر 12 به سود تیم دانشگاه شیکاگو بود .
در سال 1930 دکتر نای اسمیتکتابی دربارهخواص بسکتبالتالیف کرد تا نشان دهد که بازیبسکتبال گرچه بسیار پر تحرک است اما حتی برای سالمندان هم خطری ندارد و آسیبی متوجهاعضای حیاتی بدن ( قلبوکلیه ) نخواهد شد .

بسکتبال در ایران

دایره المعارفبریتانیا، سال ورود بسکتبال به کشور ماایرانرا 1901میلادی برابر با 1280 ه.ش نوشته است اما آنچه مسلم است اینکه اولین نشانه های ورودبسکتبال به ایران در سال های 1310 و 1311 دیده شده که آن هم توسط کارکنان سفارتخانههای خارجی در ایران بوده است .
در سال 1314 ، یکمربیورزش به نام "فریدون شریف زاده" ورزشبسکتبال را بهدانش آموزاندبیرستانالبرز (کالج البرز) تهرانمعرفی و پایه گذاری کرد و کم کم دیگرمربیان ورزش به گسترش و آموزش این ورزش پرداختند .
در سال 1324 ،فدراسیون بسکتبال ایرانتشکیل شد و نخستینحضور بسکتبال ایران در میدان های بین المللی ، در بازی هایالمپیکلندن (1948) بود .
از میان بهترین

 - مدافع بايد با شناخت ازكيفيت بازي خود و حريف، قلمرو توانايي خاص خود را بشناسد و حركات دفاعي خود را باتوجه به آن تنظيم كند. به عنوان مثال يك مدافع كه فورواردي قدرتي باشد در دفاع ازيك مهاجم swing man كه سريعتر بوده مهارتهاي با توپ بهتري دارد دچار مشكلمي‌شود؛ بنابراين با تأكيد بر دفاع فيزيكي و مزيت بزرگتر بودن از حريف او را واداربه ورود در منطقه 3 ثانيه (key zone) كه قلمرو اختصاصي‌اش است مي‌نمايد و دفاع موفق‌تري رابه نمايش مي‌گذارد.

ساختن يك سيستم دفاعي نيازمند زمان، شكيبايي، پشتكار و ديسيپلين فراوان و تعهد كامل همه بازيكنان تيم مي‌باشد براي دفاع براي هدف مشخصي در نظر گرفته شود و براي رسيدن به آن تلاش كرد. تبيين اين هدف نيازمند بحث‌هاي زياد، مثالهاي خوب، انگيزه‌هاي دايمي، تمرينات ويژه داخل زمين و آماده سازي جسماني خوب مي‌باشد كه در صورت حمايت بازيكنان و پرسنل فعال تيم قابل دسترسي خواهد بود. براي گسترش و نگهداري يك سيستم دفاعي مؤثر توسعه تكنيكهاي دفاعي مورد تأكيد قرار دارد و اين حاصل نمي‌گردد مگر با تمرين و بالا بردن مهارتهايي چون تندي (Quickness)– قدرت (strength)- چابكي (Agility)- توان (power)- و استقامت (Endurance)، كه همگي از فاكتورهاي آمادگي جسماني محسوب مي‌گردند. در كنار اين كار كردن بر درك ديناميك بازي و يادگيري تكنسينهاي دفاعي، استفاده صحيح از پاها، ساق‌ها، بازوها، جاگيري صحيح و ريباند كردن در پروسه توسعه سيستم دفاعي نقش مهمي ايفا مي‌كنند.

معمولاص دفاع كمترين جزء مورد علاقه بازيكنان در جلسات تمريني است و اين به واسطه جاذبه كم آن به طور بالقوه مي‌باشد. اين هر يك مربي است كه با تمرينات ذهني و ايجاد انگيزش، موجبات تغيير طرز تفكر بازيكنانش را فراهم آورده با ايجاد جاذبه بيشتر در راه رسيدن به هدف دفاعي مورد نظر حركت كند. طراحي تمرينات متنوع، مرور تكنيكهاي پايه بسكتبال، تجزيه تمرينات دفاعي به تمرينات يك، دو، سه و چهار نفره و سپس تكميل آن به تمرينات دفاعي كامل، گسترش مفاهيم كاربردي دفاع مثل كمك، منطقه مسؤوليت، ترانزيشن دفاعي، پيش‌بيني كردن، محافظت از ميسر پاس، بهره‌بري استراتژيك از عمل دفاعي هم تيمي خود، switch كردن، انجام doubleteam، box out كردن. طراحي تمرينات حمله‌اي بر اساس دفاع موفق ( ريبانه دفاعي ترانزيشن دفاعي، بلاك حلقه -...) به يك تيم بسكتبال كمك مي‌كند تا از نظر دفاعي سازمان يافته و قدرتمند عمل كند. بدانيم كه هميشه دفاع مي‌تواند حمله را ايجاد كند و فراموش نكنيم كه معمولاً بهترين تيم دفاعي پيروز خواهد شد!

مهم‌ترين بخش بازي بستكبال كه ناديده گرفته مي‌شود دفاع است. معمولا كار دفاعي در قالب آمار نمي‌گنجد و براي ارزيابي آن از لحاظ آماري معيارهاي قابل اندازه‌گيري محدودي وجود دارد؛ در حاليكه، دفاع قلمرويي وسيع‌تر از اينهاست. دفاع موفق در بازي بسكتبال يك هنر است و اين دفاع است كه مي‌توان يك تيم را سازمان دهد يا موجب گسستگي در آن شود. دفاع پشتيبان حمله بوده تمركز روي دفاع موجب ايجاد حمله موفق و زمينه ساز پيروزي در يك مسابقه خواهد شد.

آنچه پيرامون دفاع دربازي بسكتبال مورد تأكيد قرار مي‌گيرد فلسفه دفاعي تيم Defensive philosphy است. يك تيم موفق بسكتبال در هر سطحي از بازي بايد معتقد به تعدادي از اصول دفاعي باشد. هر بازيكني بايد بداند كه آنچه او در دفاع انجام مي‌دهد به تنهايي صورت نمي‌پذيرد و هر بازيكن بخشي از يك گروه افراد است كه تشكيل تيم را داده‌اند. اين گروه با هم كار دفاعي را جهت خنثي كردن حمله حريف انجام مي‌دهند و در موارد متعدد در طول بازي به كمك همديگر خواهند آمد.

اين ضرب‌المثل كه يك زنجير تنها به اندازه ضعيف‌ترين حلقه‌اش قدرت دارد درباره دفاع تيمي در بسكتبال مصداق دارد. قابل درك است كه ديناميك بازي بسكتبال به دفاع فرصت متوقف كردن 100% حمله را نمي‌دهد ولي فعاليت گروهي دفاع مطمئناً مي‌تواند مشكلات زيادي را براي حمله ايجاد كند. فلسفه دفاعي شامل اصولي است كه در زير به تعدادي از آنها اشاره مي‌شود:

- اولين قسمت بازي دفاعي، ذهني و رواني است. بازيكن دفاعي بايد كاملاً متمركز بوده ميل به متوقف كردن حريف داشته باشد. بازيكنان دفاعي بايد مغرور و حيثيتي عمل كنند و در شكل تيمي نيز ارائه گر يك غرور جمعي باشند كه دفاع ناموفق باعث جريمه‌دار شدن آن گردد. (Menral)

- هر بازيكن دفاعي بايد در قبال توپ مسئوول و در قبال تيم خود متعهد باشد. هر بازيكني در تيم بايد از ابتكار مدافع، حمايت به عمل آورد. (Responsibiliry)

- دفاع بايد هميشه عمل كننده باشد و حتي المقدور در مقام عكس العمل قرار نگيرد.

- مدافع بايد جلوتر از حريف فكر كند و با مطالعه بازي حريف، آنچه را انجام خواهد داد، تخمين بزند و با پردازش ذهني او را وادار به انجام كاري كند كه خواسته مدافع باشد. اين تخمين ذهني در واقع نوعي ريسك و قمار محسوب مي‌شود ولي در بسكتبال آنها كه شجاع‌تر باشند پيروز خواهند شد! (Anticipation)

- مدافع بايد با شناخت نقاط ضعف و قوت حريف از طريق مطالعه بازي، او را از انجام بهترين حركات هجومي دور نگهداشته وادار به انجام حركت دشوارتر و بازي در شرايط سخت نمايد.